Aşağıda faydalarını okuyacağınız bu baharatın Biköy Ekşi Mayalı ekmeğinde bulunmasını ve sizlere bir nebze de olsa katkıda bulunmayı istedik.

Zerdeçalın faydaları nelerdir?

Zerdeçal, zencefilgiller ailesi içerisinde yer alan sarı çiçekleri ve iri yaprakları olan çok yıllık bir otsu bitki türüdür. Hint safranı olarak da adlandırılan bu bitki, Güney Asya temelli olup tüm dünyaya da buradan yayılmıştır. Safran kökü, zerdeçöp, sarı boya gibi isimlerle anılsa da daha çok zerdeçal olarak bilinen bu baharat, içerisinde bulunan kurkumin adlı bileşen sayesinde sağlık üzerinde çok önemli olumlu etkilere sahiptir. Son yıllarda popülerliğinin artması ve sağlık üzerindeki pek çok etkisinin bilim dünyasınca kanıtlanması ile birlikte tüketimi de artmıştır. Zerdeçalın yemeklere katılması, çaylarının hazırlanması ve yoğurtla karıştırılarak tüketilmesi gibi birçok tüketim yöntemi vardır. Bağışıklık sistemini güçlendirmek, hastalıklardan korunmak ve vücut üzerindeki olumlu etkilerinden faydalanmak için zerdeçal tüketiminde herhangi bir sakınca bulunup bulunmadığına dair hekiminden onay alan tüm bireyler, düzenli olarak zerdeçal tüketmeye başlayabilir.

Zerdeçal hangi besin ögelerini içerir?

Sağlık üzerine faydaları saymakla bitmeyen zerdeçal, tüm bu olumlu etkilerine karşın çok düşük kalori içeriğine sahiptir. Bu nedenle kilo vermeyi hedefleyen bireylerin kullanımına da oldukça uygundur. Bir çorba kaşığı zerdeçal tozu, vücuda yaklaşık olarak 29 kilokalorilik enerji sağlar. Bunun yanı sıra 0.91 gram protein, 0,31 gram yağ, 6.31 gram karbonhidrat, 2.1 gram lif içerir. Mikro besin ögelerinin karşılanmasına da yardımcı olan zerdeçalın bir yemek kaşığı kadarlık miktarı tüketildiğinde günlük demir ihtiyacının %16'sı, potasyum ihtiyacının %5'i, manganez ihtiyacının %26'sı ve C vitamini gereksiniminin %3'ü karşılanır. Dolayısıyla sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı belirlenirken zerdeçal tüketiminin de bunun içerisine eklenmesi hem sağlığın korunmasına hem de makro ve mikro besin ögesi gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olacaktır.

Kurkumin nedir?

Zerdeçalın içerisindeki ana aktif madde olan kurkumin, bu besinin vücuda sağladığı olumlu etkilerin birçoğundan sorumlu olan oldukça önemli bir bileşendir. Zerdeçalın ağırlığının %3'ü kurkuminden oluşur. Bu maddeden en iyi şekilde yararlanabilmek için çok fazla miktarlarda zerdeçal tüketmek gerekmesi ve bunun çoğu birey için mümkün olmaması nedeniyle zerdeçal özlerinden elde edilen kurkumin takviyeleri üretilir. Bu takviyeler doktora danışılarak kullanılabilir. Kurkumin, vücutta emilebilirliği düşük olan bir bileşendir. Karabiberde bolca bulunan piperin, bu bileşenin vücuttaki emilimini %2000'e kadar artırabilir. Dolayısıyla zerdeçal takviyelerinin içeriğinde genellikle piperine de yer verilerek vücuttaki kullanılabilirliği maksimuma çıkarılabilir. Ek olarak kurkumin, yağda çözünebilen bir bileşendir. Bu nedenle yemeklerle birlikte tüketilmesi, kurkuminin çözünürlüğünü ve dolayısıyla emilimini artırır. 

Zerdeçal hangi hastalıklardan korur?

Zerdeçalın içerisinde yer alan kurkumin, doğal bir ‌‌antienflamatuvardır. Bu sayede hastalıkların iyileşmesini hızlandırır, kronik enflamatuvar hastalıkların tedavi sürecini kolaylaştırır. Antioksidan bileşenler içeren zerdeçal vücudu kalp ve damar hastalıklarına, kansere ve metabolik sendroma karşı korur. Mevcut hastalarda ise tedavi sürecini desteklerken akut komplikasyonların gelişim riskini azaltır, hastalığın ilerleyişini yavaşlatır. Zerdeçalın yapısında yer alan bileşenlerin beyindeki nöronların onarımını ve belirli öçülerde çoğalmasını destekleyen bir tür büyüme hormonu olan beyin kaynaklı nörotrofik faktörün (BDNF) kandaki düzeylerini artırdığı tespit edilmiştir. Bu durum zerdeçalın aynı zamanda depresyon, Alzheimer hastalığı gibi pek çok psikiyatrik ve nörolojik hastalığa karşı da koruyucu etki sağladığını gösterir. Çocuklarda zeka gelişimini destekler, hafızayı ve bilişsel fonksiyonları güçlendirir. Kalp ve damar hastalıklarına karşı korur, damar yapısını güçlendirir. Hücresel yapıların güçlendirilmesine katkıda bulunarak kanserleşmeyi önler. Bu sayede tüm kanser türlerine karşı koruyucu etki sağlar. Zerdeçalın vücuda sağladığı bir diğer olumlu etki ise artrite karşı korumasıdır. Bu etkiyi de yine ‌‌antienflamatuvar etkisi sayesinde gerçekleştirir.

Sağlık üzerine yukarıda sayıldığı gibi pek çok olumlu etkiler sağlayan zerdeçal, herhangi bir sağlık sorunu bulunmayan bireylerde güvenle kullanılabilir. Kronik bir hastalığı bulunan, herhangi bir sebeple düzenli olarak ilaç kullanan bireylerde bu baharatın tüketimine veya kurkumin takviyelerine başlanmadan önce mutlaka bir hekime başvurulmalıdır. Eğer siz de bu besinin olumlu etkilerinden yararlanmak istiyorsanız güvenilir markalar tarafından hazırlanan besin takviyelerini doktorunuza danışarak temin edebilirsiniz.

Uzm. Dyt.

Gözdenur Çavuş Uka

Beslenme ve Diyet

Altınbaş Üniversitesi Medical Park Bahçelievler